"/>
Tarihi yapıları, doğal güzellikleri ve kültürel çeşitliliğiyle Balkanlar’ın kalbinde yer alan Bosna Hersek, mutfağıyla da ziyaretçilerini kendine hayran bırakıyor. Osmanlı, Avusturya-Macaristan ve Slav mutfaklarının etkilerini harmanlayan Bosna mutfağı; et ağırlıklı yemekleri, hamur işleri ve özgün çorbalarıyla tanınıyor. Eğer Bosna Hersek’e bir seyahat planlıyorsanız ya da bu eşsiz lezzetleri keşfetmek istiyorsanız, “Bosna Hersek’te ne yenir?” sorusunun cevabını sizin için derledik. İşte mutlaka tatmanız gereken 12 geleneksel Bosna yemeği:
Bosna Hersek sokaklarının sembolü haline gelmiş Ćevapi, özellikle Saraybosna ve Mostar gibi şehirlerde neredeyse her köşe başında karşınıza çıkar. Dana etinin özenle yoğrulup minik, parmak şeklinde köftelere dönüştürülmesiyle hazırlanan bu yemek, mangalda pişirilerek servis edilir. Yanında ince ince doğranmış çiğ soğan, kajmak (bir tür kaymak), közlenmiş biber ve taptaze somun ekmeğiyle sunulan Ćevapi, hem doyurucu hem de oldukça lezzetlidir. Fast food’un geleneksel hali gibi düşünebileceğiniz bu yemek, Bosna mutfağını tanımaya başlamak için harika bir tercihtir.
Bosna Hersek’te börek denince akla ilk gelen isim Burek’tir. İncecik açılmış yufka hamurunun içine dana eti, peynir, patates veya ıspanak gibi malzemelerin eklenmesiyle hazırlanır. Rulo haline getirilerek tepsiye dizilen ve taş fırında pişirilen Burek, çıtır dış katmanı ve bol malzemeli içiyle tam bir Balkan klasiğidir. Genellikle ayran veya yoğurtla birlikte tüketilir. Kahvaltılarda olduğu kadar öğle yemeklerinde de tercih edilen bu börek, Bosna halkı için günlük yaşamın vazgeçilmez bir parçasıdır.
Bosanski Lonac, Bosna Hersek’in en geleneksel yemeklerinden biridir ve geçmişi yüzyıllar öncesine dayanır. Büyük tencerelerde ya da güveçlerde ağır ateşte uzun süre pişirilen bu yemek, sığır etiyle birlikte patates, havuç, biber, soğan gibi sebzelerin kat kat dizilerek hazırlanmasıyla ortaya çıkar. Tüm malzemeler kendi suyunda piştiği için oldukça yumuşak ve aromatiktir. Özellikle kış aylarında iç ısıtan bu yemek, ev yapımı lezzetleri sevenler için ideal bir seçenektir.
Bosna mutfağının yaratıcı örneklerinden biri olan Soğan Dolması, klasik dolmalardan farklı olarak doğrudan soğanın içi oyularak hazırlanır. İç harç olarak genellikle kıyma, pirinç, soğan ve baharat karışımı kullanılır. Piştikten sonra üzerine sarımsaklı yoğurt gezdirilerek servis edilir. Hem görüntüsüyle hem de tadıyla sofralarda dikkat çeken bu yemek, özellikle akşam yemeklerinde hafif ama lezzetli bir seçenek arayanlar için birebirdir.
Osmanlı etkisinin hissedildiği en özel lezzetlerden biri de Begova Čorba’dır. "Bey çorbası" anlamına gelen bu yemek, et suyu ve tavuk etiyle hazırlanan yoğun kıvamlı bir çorbadır. İçinde pirinç, sebzeler ve bazen bamya da bulunur. Yoğurtla tatlandırılarak sunulan Begova Čorba, geleneksel olarak özel günlerde ve misafir sofralarında yer alır. Yanında kızarmış sarımsaklı ekmekle servis edildiğinde adeta bir ana yemek doyuruculuğuna ulaşır.
Grah, Bosna Hersek’in klasik ev yemeklerinden biridir ve Türk mutfağındaki kuru fasulyeye benzetilebilir. Ancak Bosna usulü Grah’ta fasulye pişirilirken içine pastırma, sosis gibi et ürünleri de eklenir ve böylece çok daha aromatik bir tat elde edilir. Soğuk kış günlerinde sıcacık bir tabak Grah, hem besleyici hem de oldukça doyurucudur. Çoğu evde günlük olarak yapılan bu yemek, restoran menülerinde de sıkça karşımıza çıkar.
Balkanlar’da “börek” kelimesi yerine “pita” ifadesi yaygındır. Pita, ince yufka hamurunun içine kıyma, peynir, ıspanak ya da patates gibi iç harçlar eklenerek hazırlanır ve genellikle spiral şekilde sarılıp tepsiye dizilerek pişirilir. Taş fırında pişen pita, dışı çıtır, içi ise yumuşacık kalır. Yanında ayran veya ev yapımı yoğurtla birlikte servis edilen bu hamur işi, kahvaltılardan akşam yemeklerine kadar her öğüne uygundur.
Ražnjići, özellikle mangal sevenlerin favori yemeği olmaya aday. Dana, tavuk veya kuzu etinin şişlere dizilerek kömür ateşinde pişirilmesiyle hazırlanır. Baharatlarla lezzetlendirilen etler genellikle közlenmiş biber ve somun ekmeğiyle birlikte servis edilir. Hafif acılı yapısıyla dikkat çeken Ražnjići, sokak lezzetleri arasında da yerini almıştır. Bir festival ya da yerel etkinlikte bu lezzetle karşılaşmanız oldukça olasıdır.
Tatlı severler için Bosna mutfağının sürprizlerinden biri de Tufahija’dır. Bu geleneksel tatlı, içi oyulmuş elmanın içine ceviz doldurulması, ardından şekerli suda pişirilmesiyle hazırlanır. Soğutulduktan sonra üzerine kaymak veya krema eklenerek servis edilir. Hafif ve rafine tadıyla özellikle akşam yemeklerinden sonra tercih edilir. Bosna'da ev yapımı Tufahija'nın yeri bir başkadır.
Kahvaltılarda ve atıştırmalık olarak tüketilen Uštipci, dışı çıtır, içi ise yumuşak dokulu bir hamur işidir. Mayalı hamurun kabartma tozu ve yoğurtla karıştırılmasıyla hazırlanan bu lezzet, kızgın yağda kızartılarak sunulur. Üzerine beyaz peynir ya da reçel sürülerek tüketilen Uštipci, hem tuzlu hem tatlı lezzetleri sevenler için ideal bir tercihtir. Çoğu kafede sabah saatlerinde sıcak sıcak servis edilir.
Paprikaš, adını kırmızı biberden alan, sosuyla öne çıkan etli bir tencere yemeğidir. Genellikle tavuk, dana ya da kuzu etiyle hazırlanır. Bol soğan, sarımsak, tatlı biber ve kırmızı toz biberle harmanlanan bu yemek, uzun sürede ağır ateşte pişirilir. Sosu yoğun, eti yumuşacık olan Paprikaš, yanında genellikle patates püresi veya ekmekle servis edilir. Doğu Avrupa’nın birçok ülkesinde farklı versiyonları olan bu yemek, Bosna Hersek’te kendi damak zevkine göre şekillendirilmiştir. Özellikle etli yemek sevenlerin mutlaka tatması gerekenler arasında yer alır.
Ajvar, aslında bir yemek değil, Balkanlar’ın en popüler meze ve kahvaltılık soslarından biridir. Patlıcan ve kırmızı biberin közlenip ezilmesiyle hazırlanır. Zeytinyağı, sarımsak ve tuzla tatlandırılan Ajvar, hem ekmeğe sürülerek tüketilir hem de ızgara yemeklerin yanında garnitür olarak sunulur. Bosna Hersek’te neredeyse her evde kavanozlar dolusu Ajvar bulunur ve özellikle sonbahar aylarında kışlık hazırlıkların vazgeçilmezidir. Katkı maddesi içermeyen doğal yapısıyla da oldukça sağlıklı bir alternatiftir.
Krompiruša, adından da anlaşılacağı gibi patatesli bir börek çeşididir. İncecik açılan yufkanın içine rendelenmiş patates, soğan, karabiber ve tuz eklenerek hazırlanır. Burek ve pita gibi taş fırında pişirilir. Dışı çıtır, içi ise yumuşak kalan Krompiruša, oldukça basit ama bir o kadar da lezzetli bir yemektir. Genellikle yoğurtla birlikte tüketilir. Bosna’da özellikle kahvaltı ve hafif öğle yemekleri için tercih edilen bu geleneksel börek, vejetaryenler için de güzel bir alternatiftir.
Lukashka Čorba, yani soğan çorbası, Bosna Hersek’te sade ama lezzetli bir başlangıç yemeği olarak bilinir. Karamelize edilmiş soğanların et suyu, un ve çeşitli baharatlarla buluşturulmasıyla hazırlanır. Kimi zaman üzerine rendelenmiş peynir ve kızarmış ekmek dilimi eklenerek Fransız tarzına benzetilse de, Bosna versiyonu daha hafif ve ev yapımı bir lezzet sunar. Soğuk günlerde iç ısıtan bu çorba, geleneksel sofralarda sıkça yer bulur ve mideyi yormadan doygunluk sağlar.
Bosna Hersek'te tadılması gereken lezzetleri sizler için sıraladık. Bu lezzetleri yerinde deneyimlemek için Bosna Hersek turumuzda istediğiniz tarihlere rezervasyon yapabilirsiniz.